Takie pojęcia jak komornik sądowy, zajęcia komornicze czy postępowanie egzekucyjne nie zwiastują niczego dobrego, lecz budzą strach i niepewność obywateli. Tematyka ta nie nastraja optymistycznie szczególnie dłużników, którzy mieli albo mają już bezpośredni kontakt z działaniami komornika. Mimo wszystko, każdy z nas powinien poznać specyfikę tego zawodu, prawa i obowiązki jego reprezentantów, a dla własnego dobra – ograniczenia, jakie nakładają na nich przepisy prawa. „Ile komornik może zabrać z pensji 2021”, „ Czy komornik może zająć najniższą krajową” lub „Kwota wolna od zajęcia komorniczego 2021” – to nagłówki wielu portali czy gazet, a już na pewno jedne z najczęściej wyszukiwanych fraz w internecie jeśli chodzi o tematykę komorniczą. Dziś postaramy się przyjrzeć temu zagadnieniu i znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytania.
Ile komornik może zabrać z pensji?
Przepisy różnicują pozycję osób zatrudnionych na poszczególnych rodzajach umów i określają kwoty wolne od zajęcia, a także górne limity potrącenia. Wygląda to w następujący sposób:
- Komornik musi pozostawić na koncie wysokość co najmniej pensji minimalnej.
- Dłużnicy pracujący na pełnym etacie mogą stracić maksymalnie połowę pensji, zazwyczaj chronione są też osoby zatrudnione na innych umowach – o dzieło i zlecenie.
- Jeśli dług wynika z niezapłaconych alimentów komornik ma prawa zabrać nawet 60% wynagrodzenia, bez uwzględniania zasady o pozostawieniu na koncie pensji minimalnej.
Pensja minimalna w 2021 roku wynosi 2 062 zł (2800 brutto), a zatem komornik może zabrać z umowy o pracę kwotę przekraczającą tę wartość. Ta zasada ma zastosowanie do zarobków w wysokości około 5600 zł brutto, gdyż wtedy zaczyna zarabiać się dwa razy więcej niż pensję minimalną, i komornik wreszcie zostawia dodatkowe pieniądze na koncie. Dalsza matematyka jest już prosta – maksymalna kwota zajęcia komorniczego wynosi 50% pensji netto, czyli np. zarabiając 10 000 brutto, zamiast zarobić 7 140 zł netto, na rękę zarobimy 3570 zł.
Czy komornik może zająć najniższą krajową?
Pytanie to zadaje sobie z pewnością wielu dłużników, którym na przeżycie musi wystarczyć ustawowo minimalna wypłata. Prawodawca podszedł jednak do sprawy bardzo przychylnie. Funkcjonując od 1 marca 2017 r. przepisy określają, że osoby zarabiające najniższą krajową nie mają się czego obawiać. W tym przypadku kwota wolna od zajęcia komorniczego 2021 obejmuje bowiem całe podstawowe wynagrodzenie.
Kwota wolna od zajęcia komorniczego 2021 a umowy śmieciowe
Co z osobami związanymi umową o dzieło lub zlecenie? Niestety, prawo nie traktuje ich tak łaskawie, jak tych, którzy mogą pochwalić się etatem. Dłużnicy pracujący na umowy cywilnoprawne muszą liczyć się z tym, że komornik sądowy ma możliwość zajęcia całego wynagrodzenia. Czynników łagodzącym tak radykalny przebieg sprawy może okazać się fakt, że pensja z tych umów jest jedynym dochodem dłużnika. Potrzebne będzie jednak udowodnienie tych okoliczności.
Ile może zabrać komornik z emerytury?
Tutaj również zliberalizowano przepisy. Jeszcze do 1 lipca 2017 r. jako kwotę wolną od zajęcia traktowano 50% minimalnej renty czy emerytury. Obecnie, na mocy znowelizowanej w tym obszarze ustawy, wynosi ona 75% minimalnej renty lub emerytury. Co ważne, normy te dotyczą ponadto rencistów, którzy otrzymują środki z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Co natomiast ze świadczeniami przyznawanymi z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych? Zgodnie z obowiązującymi przepisami komornik nadal może zająć 25% tego rodzaju renty lub emerytury.
Komornicy sądowi w Polsce
Działają na podstawie ustawy z 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji. Wykonując powierzone im czynności korzystają z przepisów kodeksu postępowania cywilnego oraz wymienionej ustawy. Ich profesję charakteryzuje niezawisłość oraz to, że muszą kierować się jedynie ustawami, orzeczeniami sądów, a także podlegają prezesowi sądu rejonowego, przy którym pracują. Są funkcjonariuszami publicznymi.
Komornik – zadania
Ich działalność opiera się w zasadzie przede wszystkim na wykonywaniu rozstrzygnięć sądu cywilnego. Realizują to w drodze tak zwanego przymusu egzekucyjnego. Komorników powołuje Minister Sprawiedliwości, muszą oni spełnić oczywiście konkretne wymagania, takie jak na przykład ukończenie studiów prawniczych, odbycie aplikacji komorniczej, złożenie egzaminu komorniczego, praca w charakterze asesora przez minimum 2 lata. Istotna jest też nieposzlakowana opinia oraz bycie niekaranym za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe.
Zajęcia komornicze – podstawowe zasady
Jak już wspomniano, podlegają oni ustawom i orzeczeniom. Oznacza to, że nie mogą działać samowolnie, lecz jeśli chodzi o zajęcia komornicze muszą opierać się na przepisach prawa. Wiele z nich określa limity i kwoty wolne, które uzależnione są od ściśle wskazanych czynników, takich jak charakter zatrudnienia czy potencjał finansowy dłużnika. Mimo ogólnych reguł istnieją sytuacje, że do danego przypadku podchodzi się indywidualnie.
Formalności i decyzja sądu
Do postępowania egzekucyjnego może dojść na skutek niespłaconego w terminie kredytu czy pożyczki. Wówczas instytucja, która udzieliła wsparcia, kieruje sprawę do Sądu. Ten z kolei wydaje tytuł wykonawczy, czyli dokument, który ma charakter potwierdzenia wymagalności roszczeń wierzyciela i nakłada na dłużnika obowiązek uiszczenia określonej kwoty na poczet uregulowania zobowiązania. Rola komornika zaczyna się po ostatnim etapie postępowania sądowego. Jego zadaniem jest wyegzekwowanie płatności od dłużnika. Należność może ściągnąć za pomocą zajęcia wynagrodzenia, konta bankowego, ruchomości lub nieruchomości.
Zajęcia komornicze a zmiana prawa
Przepisy dotyczące kwot wolnych od zajęcia w zależności od grup zawodowych i typów umów, którymi związany jest dłużnik, zmieniają się niezwykle dynamicznie. Warto śledzić je na bieżąco, aby w razie konieczności znać swoje prawa. Pamiętajmy, że zakres pracy komornika podlega ściśle określonym normom ustawy.
